กุหลาบมอญ สมุนไพรไทย พร้อมสรรพคุณและประโยชน์

28 Feb 2021

659

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Rosa damascena Mill.
ชื่อสามัญ : Rose, Damask rose
วงศ์ : Rosaceae
ชื่ออื่น : กุหลาบออน (เงี้ยว-แม่ฮ่องสอน) , ยี่สุ่น (กรุงเทพฯ)
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : เป็นไม้พุ่มขนาดเล็ก สูง 1-2 เมตร ลำต้นและกิ่งมีหนาม ใบเป็นใบประกอบแบบขนนก รูปไข่ กว้าง 2-4 ซม. ยาว 3-5 ซม. ปลายใบแหลม โคนใบมนขอบจักเป็นฟันเลื่อย ออกดอกเป็นช่อดอกสีชมพูหรือสีแดง ออกเป็นช่อที่ปลายกิ่ง อยู่รวมเป็นกระจุก 3-5 ดอกมีกลีบเลี้ยง 5 กลีบ มีกลีบดอกจำนวนมากเรียงซ้อนกันหลายชั้นเมื่อดอกบานมีเส้นผ่านศูนย์กลาง 4.5-7 ซม. มีกลิ่นหอมแรงมากดอกดกและบานได้หลายวัน ออกดอกตลอดปี
ส่วนที่ใช้ : ดอกแห้ง และสด

สรรพคุณของกุหลาบมอญ

ตำรายาไทยใช้กลีบดอกมีรสสุขม ใช้เข้ายาหอมเป็นยาบำรุงหัวใจ (กลีบดอก,ดอกแห้ง)
ดอกแห้งมีสรรพคุณช่วยแก้อาการอ่อนเพลีย (ดอกแห้ง)
น้ำดอกไม้เทศที่มีส่วนผสมของกุหลาบมอญ มีสรรพคุณช่วยแก้อาการอ่อนเพลียและกระวนกระวาย
กลีบดอกมีสรรพคุณช่วยขับน้ำดี (กลีบดอก)
ดอกแห้งใช้เป็นยาระบายอ่อนๆ (ดอกแห้ง)

ข้อมูลทางเภสัชวิทยาของกุหลาบมอญ

กุหลาบมอญมีฤทธิ์ในการคลายกล้ามเนื้อเรียบ^[3]
มีฤทธิ์กดการทำงานของกล้ามเนื้อลาย^[3]
น้ำมันกุหลาบมอญเป็นสารที่มีความปลอดภัยในการใช้ โดยมีค่าทำให้สัตว์ทดลองครึ่งหนึ่ง (LD₅₀) เมื่อให้ยาทางปากกับหนูขาว และให้ยาทาโดยการทาผิวหนังของกระต่าย มากกว่า 5 กรัมต่อกิโลกรัม^[3]

ประโยชน์ของกุหลาบมอญ

ที่ เห็นกันอยู่ทั่วไปก็คือ การดอกนำมาใช้ในการร้อยพวงมาลัย ใช้ในการร้อยพวงอุบะดอกไม้ในงานมงคลหรือในงานพิธีต่างๆ โดยนำมากลีบมาร้อยเป็นพวง
กลีบดอกสามารถนำมาไปชุบแป้งทอด ใช้รับประทานเป็นผักร่วมกับน้ำพริกได้ หรือใช้ทำเป็น “ยำดอกกุหลาบ“
สำหรับ การใช้ในงานด้านอาหาร เช่น การนำมาแต่งหน้าขนมตะโก้ หรือนำมาใช้รอยบนท่อนอ่อยควั่น เพิ่มเพิ่มความสวยงามให้กับอาหารให้ดูน่ารับประทานยิ่งขึ้น
กลีบดอก ใช้ทำเป็นชากุหลาบ ด้วยการใช้กลีบกุหลาบที่ตากแห้งแล้วนำมาชงในน้ำเดือด ก็จะได้ชากุหลาบสีสดสวยงาม โดยมีสรรพคุณเป็นยาบำรุงหัวใจ แก้อาการอ่อนเพลีย และมีฤทธิ์เป็นยาระบายแบบอ่อนๆ หากมีรสฝาดก็ให้เติมมะนาวหรือเกลือ
กลีบดอกสดของกุหลาบมอญมีน้ำมันหอมระเหย ที่สามารถนำมาใช้ในการแต่งกลิ่นเครื่องสำอาง แต่งกลิ่นยา แต่งกลิ่นอาหารและน้ำเชื่อมของขนมไทย
กลีบดอกนอกจากจะนำมาสกัดน้ำมันหอมระเหยแล้ว ยังนำมาทำดอกไม้ประดิษฐ์และบุหงาได้อีกด้วย
น้ำมันกุหลายมอญ ใช้เป็นหัวน้ำหอมได้
น้ำกุหลาบใช้เป็นส่วนผสมของน้ำดอกไม้เทศ (หัวน้ำหอมที่ทำจากดอกกุหลาบชนิดหนึ่ง)
ใช้ ปลูกเป็นไม้ประดับ เนื่องจากกุหลาบมอญเป็นไม้ดอกที่มีดอกสวยงามและมีกลิ่นหอมแรงมาก ดอกบานได้หลายวัน ออกดอกได้ตลอดทั้งปี อีกทั้งยังเป็นกุหลาพันธุ์ที่สามารถปลูกได้ง่าย การดูแลรักษาก็ไม่ยาก

สรรพคุณ :

ดอกแห้ง
– เป็นยาระบายอ่อนๆ
– แก้อาการอ่อนเพลีย บำรุงหัวใจ

ดอกสด
– กลั่นให้น้ำมันกุหลาบ แต่งกลิ่นยาและเครื่องสำอาง

วิธีใช้ – ใช้ดอกแห้งเข้ายาหอมบำรุงหัวใจ