อุทยานแห่งชาติ (National Park) หมายถึงเขตพื้นที่ซึ่งสงวนไว้เพื่อที่จะรักษาและทำการคุ้มครอง ทรัพยากรทางธรรมชาตินั้นๆ ให้คงอยู่ในสภาพธรรมชาติเดิมมิให้ถูกทำลาย หรือเปลี่ยนแปลงไป รวมทั้งพื้นที่ดินทั่วไป ภูเขา ห้วย หนอง คลอง บึง บาง ลำน้ำ ทะเลสาบ เกาะและชายฝั่ง อุทยานแห่งชาติของประเทศไทยมีอยู่ทั้งหมด 81 แห่ง แบ่งออกเป็นอุทยานแห่งชาติทางบกจำนวน 67 แห่ง และอุทยานแห่งชาติทางทะเลอีกจำนวน 14 แห่ง แต่เมื่อรวม ป่าสงวนแห่งชาติ อุทยานแห่งชาติ วนอุทยาน เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า เขตห้ามล่าสัตว์ป่า ศูนย์ศึกษาธรรมชาติและสวนรุกขชาติ เข้าด้วยกันทั้งหมด ประเทศไทยจะมีพื้นที่อนุรักษ์ทั้งสิ้น 148 แห่ง กระจายอยู่ทั่วประเทศดังนี้
อุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน จังหวัด เพชรบุรี-ประจวบคีรีขันธ์
อุทยานแห่งชาติทับลาน จังหวัด นครราชสีมา-ปราณบุรี
อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ จังหวัด นครนายก-สระบุรี , ปราจีนบุรี-นครราชสีมา
อุทยานแห่งชาติศรีนครินทร์ จังหวัด กาญจนบุรี
อุทยานแห่งชาติเขาแหลม จังหวัด กาญจนบุรี
อุทยานแห่งชาติตะรุเตา จังหวัด สตูล
อุทยานแห่งชาติศรีลานนา จังหวัด เชียงใหม่
อุทยานแห่งชาติทุ่งแสลงหลวง จังหวัด พิษณุโลก-เพชรบูรณ์
อุทยานแห่งชาติห้วยน้ำดัง จังหวัด เชียงใหม่-แม่ฮ่องสอน
อุทยานแห่งชาติดอยหลวง จังหวัด เชียงใหม่-พะเยา-ลำปาง
อุทยานแห่งชาติแม่ปิง จังหวัด เชียงใหม่
อุทยานแห่งชาติน้ำหนาว จังหวัด เพชรบูรณ์-ชัยภูมิ
อุทยานแห่งชาติแม่วงก์ จังหวัด กำแพงเพชร
อุทยานแห่งชาติปางสีดา จังหวัด ปราจีนบุรี
อุทยานแห่งชาติห้วยหวด จังหวัด สกลนคร
อุทยานแห่งชาติคลองวังเจ้า จังหวัด กำแพงเพชร
อุทยานแห่งชาติสาละวิน จังหวัด แม่ฮ่องสอน
อุทยานแห่งชาติเขาปู่เขาย่า จังหวัด พัทลุง-ตรัง
อุทยานแห่งชาติภูจอง-นายอย จังหวัด อุบลราธานี
อุทยานแห่งชาติภูพาน จังหวัด สกลนคร-กาฬสินธุ์
อุทยานแห่งชาติหมู่เกาะช้าง จังหวัด ตราด
อุทยานแห่งชาติเขาสก จังหวัด สุราษฎร์ธานี
อุทยานแห่งชาติน้ำตกแจ้ซ้อน จังหวัด ลำปาง
อุทยานแห่งชาติเขาหลวง จังหวัด นครศรีธรรมราช
อุทยานแห่งชาติออบหลวง จังหวัด เชียงใหม่
อุทยานแห่งชาติเอราวัณ จังหวัด กาญจนบุรี
อุทยานแห่งชาติน้ำตกชาติตระการ จังหวัด พิษณุโลก
อุทยานแห่งชาติแก่งกรุง จังหวัด สุราษฎร์ธานี
อุทยานแห่งชาติไทรโยค จังหวัด กาญจนบุรี
อุทยานแห่งชาติหมู่เกาะเภตรา จังหวัด สตูล
อุทยานแห่งชาติดอยอินทนนท์ จังหวัด เชียงใหม่
อุทยานแห่งชาติแม่ยม จังหวัด แพร่-ลำปาง
อุทยานแห่งชาติใต้ร่มเย็น จังหวัด สุราษฎร์ธานี
อุทยานแห่งชาติเขาแหลมหญ้า (เกาะเสม็ด) จังหวัด ระยอง
อุทยานแห่งชาติเวียงโกศัย จังหวัด แพร่-ลำปาง
อุทยานแห่งชาติอ่าวพังงา จังหวัด พังงา
อุทยานแห่งชาติน้ำตกแม่สุรินทร์ จังหวัด แม่ฮ่องสอน
อุทยานแห่งชาติหาดนพรัตน์ธารา(หมู่เกาะพีพี) จังหวัด กระบี่
อุทยานแห่งชาติภูผาม่าน จังหวัด เลย-ขอนแก่น
อุทยานแห่งชาติภูกระดึง จังหวัด เลย
อุทยานแห่งชาติรามคำแหง จังหวัด สุโขทัย
อุทยานแห่งชาติผาแต้ม จังหวัด อุบลราชธานี
อุทยานแห่งชาติภูเวียง จังหวัด ขอนแก่น
อุทยานแห่งชาติภูเก้า-ภูพานดำ จังหวัด อุดรธานี-ขอนแก่น
อุทยานแห่งชาติไทรทอง จังหวัด ชัยภูมิ
อุทยานแห่งชาติแหลมสน จังหวัด ระนอง-พังงา
อุทยานแห่งชาติภูหินร่องกล้า จังหวัด พิษณุโลก-เลย
อุทยานแห่งชาติคลองลาน จังหวัด กำแพงเพชร
อุทยานแห่งชาติขุนแจ จังหวัด เชียงราย
อุทยานแห่งชาติดอยสุเทพ-ปุย จังหวัด เชียงใหม่
อุทยานแห่งชาติดอยขุนตาล จังหวัด ลำพู-ลำปาง
อุทยานแห่งชาติศรีพังงา จังหวัด พังงา
อุทยานแห่งชาติภูสระดอกบัว จังหวัด มุกดาหาร-ยโสธร
อุทยานแห่งชาติหาดเจ้าไหม จังหวัด ตรัง
อุทยานแห่งชาติตาดโตน จังหวัด ชัยภูมิ
อุทยานแห่งชาติศรีสัชนาลัย จังหวัด สุโขทัย
อุทยานแห่งชาติเขาน้ำค้าง จังหวัด สงขลา
อุทยานแห่งชาติน้ำตกโยง จังหวัด นครศรีธรรมราช
อุทยานแห่งชาติน้ำตกห้วยยาง จังหวัด ประจวบคีรีขันธ์
อุทยานแห่งชาติตากสินมหาราช จังหวัด ตาก
อุทยานแห่งชาติหมู่เกาะสุรินทร์ จังหวัด พังงา
อุทยานแห่งชาติน้ำตกพลิ้ว จังหวัด จันทบุรี
อุทยานแห่งชาติหมู่เกาะลันตา จังหวัด กระบี่
อุทยานแห่งชาติหมู่เกาะสิมิลัน จังหวัด พังงา
อุทยานแห่งชาติเขาหลัก-ลำรู่ จังหวัด พังงา
อุทยานแห่งชาติภูเรือ จังหวัด เลย
อุทยานแห่งชาตินาแห้ว จังหวัด เลย
อุทยานแห่งชาติลานสาง จังหวัด ตาก
อุทยานแห่งชาติหมู่เกาะอ่างทอง จังหวัด สุราษฎ์ธานี
อุทยานแห่งชาติทะเลบัน จังหวัด สตูล
อุทยานแห่งชาติเขาสามร้อยยอด จังหวัด ประจวบคีรีขันธ์
อุทยานแห่งชาติหาดไนยาง จังหวัด ภูเก็ต
อุทยานแห่งชาติเขาชะเมา จังหวัด ระยอง-จันทบุรี
อุทยานแห่งชาติแก่งตะนะ จังหวัด อุบลราชธานี
อุทยานแห่งชาติเขาลำปี จังหวัด พังงา
อุทยานแห่งชาติเฉลิมรัตนโกสินทร์ จังหวัด กาญจนบุรี
อุทยานแห่งชาติเขาคิชฌกุฎ จังหวัด จันทบุรี
อุทยานแห่งชาติเขาพนมเบญจา จังหวัด กระบี่
อุทยานแห่งชาติมุกดาหาร จังหวัด มุกดาหาร
อุทยานแห่งชาติเขาสามหลั่น จังหวัด สระบุรี
อุทยานแห่งชาติหาดวนกร จังหวัด ประจวบคีรีขันธ์
