สมุนไพรไทย (Thai Herb) คือ พืช ผัก และผลไม้ที่ถูกนำมาใช้เป็นยาและสิ่งบำรุงร่างกายมานานนับพันปี โดยที่สมุนไพรเหล่านี้มีทั้งแบบนำผล ใบ ราก เปลือก ยาง เนื้อไม้ เถา หัวและดอก มาใช้เป็นงาน ประโยชน์และสรรพคุณของสมุนไพรไทยเหล่านี้มีทั้งการนำมารับประทานสด การนำมาต้มรับประทานแบบยาแผนโบราณ บางชนิดก็ใช้ทาหรือพอกเพื่อรักษาโรค เป็นต้น
สมุนไพรและสมุนไพรไทยนั้นมีมากมายหลายชนิด เราได้รวบรวมรายชื่อสมุนไพรเหล่านี้พร้อมประโยชน์และสรรพคุณ โดยเรียงตามกลุ่มอาการ ดังนี้
สรรพคุณสมุนไพรแบ่งตามกลุ่มอาการ
สมุนไพรไทยกลุ่มยาลดไขมันในเส้นเลือด
| รายชื่อสมุนไพร | ประโยชน์และสรรพคุณ |
| กระเจี๊ยบแดง | มีสรรพคุณแก้ร้อนในกระหายน้ำ ช่วยลดไขมันในเส้นเลือด ลดความเหนียวข้นของเลือด และช่วยขับปัสสาวะ |
| คำฝอย | บำรุงเลือด บำรุงหัวใจ บำรุงร่างกายช่วยฟอกเลือด และช่วยลดไขมันในเส้นเลือด |
| เสาวรส | เป็นสมุนไพรที่ช่วยลดไขมันในเส้นเลือดที่มีประสิทธิภาพสูง |
สมุนไพรไทยกลุ่มยารักษาโรคผิวหนัง ผื่นคัน กลากเกลื้อน
| รายชื่อสมุนไพร | ประโยชน์และสรรพคุณ |
| กุ่มบก | มีสรรพคุณช่วยรักษาโรคผิวหนังจำพวกกลากเกลื้อน แก้ริดสีดวง ขับลม ช่วยกำจัดพยาธิ |
| ข่า | มีสรรพคุณช่วยแก้ลมพิษ อาหารเป็นพิษ ช่วยขับลมลดอาการท้องเฟ้อ รวมถึงเป็นยาฆ่าเชื้อรา ช่วยรักษากลากเกลื้อน |
| ขมิ้นชัน | ช่วยขับน้ำดี ลดอาการจุกเสียดแน่นเฟ้อ ช่วยฆ่าเชื้อโรคและลดอาการติดเชื้อ รักษาโรคผิวหนัง ช่วยขับลม ช่วยรักษาอาการท้องเสีย ท้องร่วง |
| ทองพันชั่ง | นิยมใช้รักษาโรคผิวหนังจำพวกกลากเกลื้อน ช่วยรักษาอาการผื่นคันเรื้อรัง รักษามะเร็งและเนื้องอก ช่วยแก้แก้พิษงู ช่วยฆ่าพยาธิ ช่วยรักษาโรครูมาติซึมและโรคไขข้อพิการ |
| นางแย้ม | ผลไม้และสมุนไพรคุณภาพสูงสำหรับรักษาเหา หิด และอาการโรคจี๊ด นิยมใช้กันมาตั้งสมัยโบราณ |
| ใบระบาด | มีสรรพคุณช่วยรักษาโรคผิวหนังและอาการผื่นคันตามผื่นคัน เป็นยาทาภายนอก |
| เปล้าน้อย | สมุนไพรไทยโบราณสำหรับรักษาโรคผิวหนังสารพัดชนิด ทั้งหิด กลาก เกลื้อน และอาการคันจากเชื้อราอื่นๆ |
| เหงือกปลาหมอ | มีสรรพคุณแก้แผลพุพอง น้ำเหลืองเสีย ช่วยรักษาฝี ช่วยลดอาการไขข้ออักเสบ ช่วยรักษาอาการไอและโรคหืดหอบ |
| พิลังกาสา | เป็นสมุนไพรรักษากามโรคและหนองใน ช่วยฆ่าพยาธิ แก้ลมพิษ และช่วยรักษาอาการท้องเสีย |
| มะยม | มีประโยชน์ช่วยรักษาอาการคันจากโรคผิวหนัง ดำแดง อีสุกอีใส ช่วยลดไข้และช่วยกำจัดน้ำเหลือง |
| ว่านมหากาฬ | เป็นสมุนไพรช่วยรักษาและดับพิษไข้ ช่วยถอนพิษและขับระดู ช่วยรักษาฝี เริมและงูสวัดได้ผลดี |
| อ้คคีทวาร | สมุนไพรไทย ช่วยรักษาโรคผิวหนังจำพวกกลากเกลื้อน โรคเรื้อน แก้อาการปวดศีรษะเรื้อรัง ช่วยลดอาการปวดตามข้อ |
สมุนไพรไทยกลุ่มพืชหอม เป็นยาบำรุงหัวใจ
| รายชื่อสมุนไพร | ประโยชน์และสรรพคุณ |
| กระดังงาไทย | ใช้เป็นยาขับลมและบำรุงเลือด ช่วยขับปัสสาวะ มีสรรพคุณเป็นยารักษาโรคหอบหืดและอาการคันตามผิวหนัง |
| การะเกด | ลดอาการเจ็บคอ แก้เสมหะ เป็นยาบำรุงช่วยให้ชุ่มชื่น |
| กุหลาบมอญ | แก้อาการอ่อนเพลีย ช่วยบำรุงหัวใจ เป็นยาระบายอ่อนๆ นิยมใช้แต่งกลิ่นยาและเครื่องสำอาง |
| เตยหอม | นิยมใช้เป็นยาขับปัสสาวะ แก้กระษัยเส้น ช่วยบำรุงหัวใจให้ชุ่มชื่น รวมถึงใช้แต่งกลิ่นและสีของขนมไทย |
| บัวบก | สมุนไพรพื้นบ้าน มีสรรพคุณในการลดความดันโลหิต แก้อาการอ่อนเพลีย บำรุงหัวใจและช่วยขับปัสสาวะ ช่วยห้ามเลือด แก้อาการน้ำร้อนลวก และช่วยแก้อาการช้ำใน |
| บัวหลวง | มีประโยชน์ช่วยขับเสมหะ บำรุงหัวใจ แก้ร้อนในกระหายน้ำ นิยมใช้เป็นยาขยายหลอดเลือด ทำให้ระบบไหลเวียนโลหิตดีขึ้น |
| บุนนาค | นิยมใช้รักษาแผลสด แก้พิษงู บำรุงโลหิต แก้ร้อนกระสับกระส่าย ขับเหงื่อ ขับลมในลำไส้ และแก้เสมหะในคอ |
| พยอม | มีประโยชน์ช่วยบำรุงหัวใจ นิยมใช้ผสมยาแก้ไข้และยาหอม ทำให้มีกลิ่นหอมชื่นใจ แก้อาการเป็นลมได้ดี |
| พิกุล | เป็นยาแก้โรคท้องผูก ช่วยฆ่าพยาธิ ช่วยบำรุงหัวใจ บำรุงโลหิต และขับลม นิยมนำมาเป็นยารักษาโรคผิวหนังจำพวกกลากเกลื้อน |
| มะลิลา | มีสรรพคุณช่วยรักษาแผลและฝีพุพอง แก้โรคหืด บำรุงหัวใจ รักษาหลอดลมอักเสบ ขับประจำเดือน และนิยมนำมาทำยาหยอดตา |
| สารภี | นิยมใช้เป็นยาบำรุงหัวใจ ขยายหลอดเลือด ช่วยให้เลือดหมุนเวียนดี อีกทั้งนิยมนำมาย้อมผ้าไหม ให้สีแดงสวยงาม |
สมุนไพรไทยกลุ่มถ่ายพยาธิ
| รายชื่อสมุนไพร | ประโยชน์และสรรพคุณ |
| แก้ว | ช่วยขับพยาธิตัวตืด แก้โรคบิด ท้องเสีย แก้ไขข้ออักเสบ และเป็นยาขับประจำเดือน |
| ทับทิม | มีประโยชน์ช่วยขับปัสสาวะ แก้อาการหูอื้อ หน้ามืดตาลาย และรักษาอาการของโรคบิด |
| มะเกลือ | สุดยอดสมุนไพรสำหรับการการถ่ายพยาธิ กำจัดได้ทั้งพยาธิตัวตืด ตัวกลม พยาธิปากขอ และพยาธิเข็มหมุด |
| มะขาม | สมุนไพรไทยพื้นบ้านยอดนิยม ช่วยลดอาการไข้ แก้ท้องร่วง ท้องผูก และช่วยแก้ไขอาการความดันโลหิตสูง |
| มะเฟือง | นิยมใช้ขับพยาธิ แก้เลือดออกตามไรฟัน เป็นยาระบายอ่อนๆ ช่วยให้ขับถ่ายดี คนโบราณใช้เป็นยาดับพิษร้อน แก้ไข้ ถอนพิษไข้ |
| มะหาด | ช่วยขับพยาธิตัวตืดและพยาธิไส้เดือน ช่วยรักษาอาการคันตามผิวหนัง แก้ไข้และกระษัยเส้นเอ็น ช่วยลดอาการปัสสาวะกระปริบกระปรอย |
| เล็บมือนาง | มีสรรพคุณเป็นถ่ายพยาธิตัวกลมและพยาธิเส้นด้าย แก้อาการไอ ปวดศีรษะ รวมถึงช่วยรักษาแผลและฝีหนอง |
สมุนไพรไทยกลุ่มยาถ่าย
| รายชื่อสมุนไพร | ประโยชน์และสรรพคุณ |
| กาฬพฤกษ์ | เป็นยาระบายอ่อนๆ ช่วยในการขับถ่าย เป็นยาช่วยให้อาเจียนและถ่ายพิษไข้ได้ดี |
| คูน | ช่วยรักษาโรคคุดทะราด โรครำมะนาด โรคบิด บำรุงโลหิต ขับพยาธิ และช่วยรักษาแผลเรื้อรัง และเป็นยาระบาย |
| จำปา | มีสรรพคุณช่วยแก้อาการวิงเวียนศีรษะ หน้ามืดตาลาย บำรุงโลหิตและหัวใจ เป็นยาระบายช่วยในการขับถ่าย |
| ชุมเห็ดเทศ | สมุนไพรไทยโบราณ ช่วยรักษากลากเกลื้อน ฝีหนอง ช่วยขับพยาธิ เป็นยาระบาย ช่วยการทำงานของระบบขับถ่าย |
| ตองแตก | สมุนไพรโบราณ ช่วยในการขับถ่าย (แรงมาก) ช่วยถ่ายพยาธิ ช่วยรักษาโรคลมพิษและโรคดีซ่านได้ดี |
| บานเย็น | ใช้เป็นยาขับเหงื่อ แก้ไข้และระบายความร้อน เป็นยาระบาย และช่วยรักษาอาการคันและฝี |
| ผักกาดขาว | นิยมใช้รักษาอาการหวัด แก้ท้องผูก ช่วยให้ขับถ่ายดีขึ้น มีสรรพคุณช่วยรักษาผิวหนังอักเสบเนื่องจากการแพ้ |
| มะขามแขก | เป็นยาถ่ายอย่างดี ช่วยขับลมและรักษาอาการท้องผูก |
| แมงลัก | เป็นยาระบายอ่อน รักษาอาการท้องผูก อึดอัดในช่องท้อง ช่วยให้ลำไส้บีบตัวดีขึ้น ช่วยขับลมในลำไส้ |
| ว่านหางช้าง | มีประโยชน์ช่วยในการระบาย ลดอาการท้องผูก จุกเสียดแน่น รักษาโรคต่อมทอนซิลอักเสบ และแก้อาการเจ็บคอ |
| ส้มเช้า | มีสรรพคุณเป็นยาระบาย ช่วยกำจัดพยาธิ รักษาโรคไข้จับสั่นเรื้อรัง ช่วยรักษาอาการปวดและถอนพิษได้ดี |
| สมอไทย | นิยมใช้เป็นยาสมานแผล แก้ท้องเดิน มีฤทธิ์เป็นยาระบาย ขับลมในลำไส้ และช่วยลดไข้ |
สมุนไพรไทยกลุ่มยาแก้ท้องขึ้น ท้องอืด ท้องเฟ้อ
| รายชื่อสมุนไพร | ประโยชน์และสรรพคุณ |
| กานพลู | ช่วยขับลมและเป็นยาระบาย ช่วยในการขับถ่าย แก้โรคเหน็บชา แก้หืด ขับเสมหะ ช่วยลดกลิ่นปากและรักษาอาการเลือดออกตามไรฟัน ใช้เป็นยาชาเฉพาะแห่ง แก้ปวดฟัน ฆ่าเชื้อทางทันตกรรม เป็นยาระงับการชักกระตุก ทำให้ผิวหนังชา |
| กระวาน | ช่วยฟอกเลือดและบำรุงร่างกาย รักษาโรคโลหิตเป็นพิษ แก้ลมและลดอาการจุกเสียด รักษาโรครำมะนาด |
| กุ่มน้ำ | ช่วยลดไข้และอาการเจ็บคอ ขับเหงื่อ ช่วยรักษาโรคนิ่วและโรคริดสีดวงทวาร |
| ดีปลี | ช่วยแก้อาการท้องร่วง ขับลมในลำไส้ แก้พิษงู แก้ปวดเมื่อยและอักเสบของกล้ามเนื้อ แก้อาการท้อง ขึ้น ท้องอืดเฟ้อแน่นจุกเสียด ขับลมและบำรุงธาตุ |
| เทพธาโร | ประโยชน์ของสมุนไพรไทยนี้ เป็นยาหอมแก้ลม จุกเสียดแน่นเฟ้อ แก้อาการปวดท้อง ช่วยขับลมในลำไส้และกระเพาะอาหาร |
| พริกไทย | ประโยชน์ของสมุนไพรพริกไทย ช่วยแก้ลมจุกเสียดแน่น ท้องอืดเฟ้อ ขับเหงื่อและปัสสาวะ ช่วยลดอาการอาหารไม่ย่อย |
| ไพล | ใช้เป็นยาแก้ท้องขึ้น ท้องอืดเฟ้อ ช่วยขับลม รักษาโรคหืดหอบ ลดไข้ แก้อาการปวดเมื่อยและครั่นเนื้อครั่นตัว ช่วยรักษาข้อเคล็ดหรือข้อเท้าแพลง |
| มะรุม | นิยมใช้เป็นยาขับลมในลำไส้ ช่วยแก้พิษ รักษาฝี แก้ปวดและลดอาการแผลอักเสบ |
| เร่ว | ใช้เป็นยาแก้ท้องขึ้น ท้องอืดเฟ้อ ช่วยขับลม แลดอาการไอและไข้เซื่องซึม ช่วยรักษาโรคริดสีดวงทวาร |
| ว่านน้ำ | มีสรรพคุณช่วยบำรุงธาตุ แก้อาการปวดท้อง ท้องเฟ้อ ท้องอืด มีแก๊สในกระเพาะสูง ช่วยให้เจริญอาหาร นิยมนำมาใช้เป็นยาหอม |
| โหระพา | ช่วยรักษาอาการจุกเสียดแน่นและท้องเสีย ช่วยขับลมและทำให้เจริญอาหาร ใช้แก้อาการเป็นแผลแบบมีหนองเรื้อรัง |
| อบเชยเทศ | นิยมใช้ขับลม ลดอาการจุกเสียด ใช้ปรุงเป็นยาหอม แก้ลมวิงเวียนและอ่อนเพลีย และนิยมใช้เป็นส่วนผสมของเครื่องสำอางค์ |
| อบเชยต้น | ใช้เป็นยาแก้ลมวิงเวียนและจุกเสียดแน่น ช่วยขับลม มีสรรพคุณในการรักษาโรคบิดและโรคหนองใน |
สมุนไพรไทยกลุ่มยาแก้บิด ท้องเดินท้องร่วง โรคกระเพาะ
| รายชื่อสมุนไพร | ประโยชน์และสรรพคุณ |
| กระทือ | มีสรรพคุณแก้เคล็ดขัดยอก แก้ไข้เรื้อรัง ช่วยเจริญอาหาร แก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ และเป็นยาบำรุงกำลัง |
| กระชาย | มีประโยชน์ช่วยแก้โรคในปากและคอ แก้อาการโลหิตเป็นพิษและถอนพิษต่างๆ ท้องอืดท้องเฟ้อ เป็นยารักษาริดสีดวงทวารและช่วยขับปัสสาวะ |
| กระท้อน | ใช้ขับเหงื่อ รักษาโรคผิวหนังจำพวกกลากเกลื้อน เป็นยาขับลมและแก้ท้องเสีย |
| ทับทิม | มีประโยชน์ช่วยขับปัสสาวะ แก้อาการหูอื้อ หน้ามืดตาลาย และรักษาอาการของโรคบิด |
| บานไม่รู้โรยดอกขาว | ช่วยขับปัสสาวะ แก้พิษต่างๆ แก้ไอระงับหอบหืด ขับปัสสาวะ และรักษาอาการปวดศีรษะ |
| เปล้าน้อย | สมุนไพรไทยโบราณสำหรับรักษาโรคผิวหนังสารพัดชนิด ทั้งหิด กลาก เกลื้อน และอาการคันจากเชื้อราอื่นๆ |
| ฝรั่ง | แก้ท้องเสียและท้องร่วงท้องเดิน นิยมใช้เป็นยาห้ามเลือด ระงับกลิ่นปาก และเป็นยาระบายอ่อนๆ |
| เพกา | นิยมใช้แก้ท้องร่วง เป็นยาสมานแผล ช่วยให้เจริญอาหาร ขับเสมหะ และแก้อาการจุดเสียดแน่นท้อง |
| ฟ้าทะลายโจร | สมุนไพรไทยยอดนิยมสำหรับรักษาอาการหวัด ลดพิษไข้ ลดอาการเจ็บคอ ปัจจุบันมีแบบแคปซูนขาย รับประทานง่าย |
| มะเดื่อไทย | ใช้รับประทานแก้ท้องร่วง เป็นยาสมานแผล นิยมใช้เป็นยาแก้ไข้ กระทุ้งพิษไข้ แก้ไข้หัว ไข้กาฬ ไข้พิษทุกชนิด |
| โมกหลวง | ใช้แก้โรคบิด แก้พิษไข้ ช่วยฟอกเลือด และช่วยรักษาโรคผิวหนังจำพวกโรคกลากเกลื้อน |
| โมกมัน | ช่วยรักษาโรคคุดทะราด แก้โรครำมะนาด และเป็นยาระบาย ช่วยขับเหงื่อและขับลม |
| มังคุด | มีสรรพคุณรักษาโรคท้องเสียเรื้อรังและโรคลำไส้ แก้ท้องร่วง ท้องเดิน เป็นยารักษาน้ำกัดเท้าและรักษาบาดแผล |
สมุนไพรไทยกลุ่มยาขับเสมหะ แก้ไอ
| รายชื่อสมุนไพร | ประโยชน์และสรรพคุณ |
| จิก | มีประโยชน์เป็นยาระบายอ่อนๆ แก้อาการท้องเสีย แก้ไอ ขับเสมหะ ช่วยรักษาอาการหวัด และแก้พิษแมลงกัดต่อย |
| ชะเอมไทย | ใช้รักษาอาการไอ ขับเสมหะ ทำให้ชุ่มคอ ช่วยแก้โรคในคอ และแก้ร้อนในกระหายน้ำ |
| ปีบ | ใช้รักษาอาการหอบหืดและไซนัสอักเสบ ช่วยขยายหลอดลม บำรุงปอดและรักษาอาการวัณโรค |
| ไพล | ใช้เป็นยาแก้ท้องขึ้น ท้องอืดเฟ้อ ช่วยขับลม รักษาโรคหืดหอบ ลดไข้ แก้อาการปวดเมื่อยและครั่นเนื้อครั่นตัว ช่วยรักษาข้อเคล็ดหรือข้อเท้าแพลง |
| มะแว้งเครือ | ใช้รักษาอาการไอ ขับเสมหะ ช่วยขับปัสสาวะ รักษาโรคเบาหวาน บำรุงดี แก้น้ำลายเหนียว บำรุงเลือด แก้อาการโลหิตออกทางทวารหนัก |
| มะแว้งต้น | มีสรรพคุณแก้ไอ แก้ไข้สันนิบาต รักษาอาการโลหิตออกทางทวารหนัก แก้วัณโรค ขับปัสสาวะ รักษาโรคไตและกระเพาะปัสสาวะอักเสบ |
| มะกรูด | เป็นยาบำรุงหัวใจ ขับลมในลำไส้ แก้แน่นท้องจุกเสียด กระทุ้งพิษ แก้ฝีภายในและแก้เสมหะเป็นพิษ |
| มะดัน | นิยมใช้แก้กระษัย แก้ระดูเสีย ช่วยฟอกโลหิต ขับเสมหะ และเป็นยาระบายอ่อนๆ |
| มะขามป้อม | ใช้รักษาอาการท้องเสีย ช่วยขับปัสสาวะ แก้ไอและขับเสมหะ ทำให้ชุ่มคอ มีไวตามินซีสูงช่วยลดอาการเลือดออกตามไรฟัน |
| มะนาว | ช่วยรักษาอาการเลือดออกตามไรฟัน ขับเสมหะและฟอกโลหิต ฆ่าพยาธิ แก้อาการท้องอืด ท้องเฟ้อและปวดท้อง แก้อาการคลื่นไส้อาเจียน |
| มะอึก | ช่วยละลายเสมหะ แก้ไอ แก้ปวดฟันและลดไข้ นิยมนำใบมาทำเป็นยาพอกรักษาอาการคัน |
| ลำโพงดอกขาว | ใช้เป็นยารักษาโรคหืดและช่วยคลายกล้ามเนื้อ แก้โรคผิวหนังจำพวกกลากเกลื้อน รักษาอาการปวดฟัน ช่วยรักษาอาการไขข้ออักเสบ |
| หนุมานประสานกาย | ช่วยรักษาวัณโรคปอด ลดอาการไอ รักษาอาเจียนเป็นเลือด รักษาโรคหลอดลมอักเสบ ขับเสมหะและรักษาอาการภูมิแพ้ |
สมุนไพรไทยกลุ่มยาแก้ไข้ ลดความร้อน
| รายชื่อสมุนไพร | ประโยชน์และสรรพคุณ |
| แคดอกแดงแคดอกขาว | แก้ไข้หัวลม แก้ปวดและหนักศีรษะ ลดความร้อน ลดไข้ รักษาอาการท้องเดิน ท้องร่วงใช้รับประทานแก้โรคบิดมีตัว รักษาโรคริดสีดวงในจมูก แก้อาการฟกช้ำ และเป็นยาระบายอ่อนๆ |
| ท้าวยายม่อม (ต้น) | ใช้เป็นยาขับพิษไข้ทุกชนิด เป็นยาแก้แพ้ อักเสบ ปวดบวม แมลงสัตว์กัดต่อย และแก้ร้อนในกระหายน้ำ |
| ท้าวยายม่อม (หัว) | ใช้เป็นยาขับพิษไข้ทุกชนิด เป็นยาแก้แพ้ อักเสบ ปวดบวม แมลงสัตว์กัดต่อย และแก้ร้อนในกระหายน้ำ |
| ว่านธรณีสาร | นิยมกวาดคอเด็ก แก้เด็กตัวร้อน แก้พิษตานทรางของเด็กได้ดี และขับลมในลำไส้ |
| บอระเพ็ด | ใช้ดับพิษร้อน ถอนพิษไข้ ช่วยให้เจริญอาหาร เป็นยาอายุวัฒนะ รักษาโรคผิวหนังและผดผื่นคันตามร่างกาย |
| ประทัดใหญ่ ประทัดจีน | ใช้เป็นยาแก้ไข้มาเลเรีย รักษาอาการหวัด เป็นยาขับพยาธิเส้นด้าย ช่วยรักษาอาการคันตามผิวหนัง และช่วยเจริญอาหาร |
| ประคำดีควาย | ใช้เป็นยาลดไข้ แก้หอบเนื่องจากปอดชื้น ปอดบวม แก้พิษโรคหัดและอีสุกอีใส ช่วยรักษาโรคผิวหนัง |
| ประยงค์ | ใช้แก้อาการเมาค้าง วิงเวียนศีรษะ แก้แผลบวมฟกช้ำและการอักเสบเป็นหนอง |
| ปลาไหลเผือก | นิยมใช้รักษไข้ แก้อาการชัก รักษาฝีในท้องและถ่ายพิษต่างๆ |
| ฝ้ายแดง | ช่วยขับปัสสาวะและขับน้ำคาวปลา รวมถึงแก้ไข้ และช่วยขับเหงื่อ |
| พิมเสนต้น | นิยมใช้ถอนพิษร้อน แก้ไข้ทุกชนิด ทำให้ความร้อนในร่างกายลดลง โดยมากมักปรุงเป็นยาเขียวเพื่อถอนพิษไข้ |
| ฟ้าทะลายโจร | สมุนไพรไทยยอดนิยมสำหรับรักษาอาการหวัด ลดพิษไข้ ลดอาการเจ็บคอ ปัจจุบันมีแบบแคปซูนขาย รับประทานง่าย |
| มะปราง | ใช้แก้ไข้กลับ ถอนพิษสำแดง และลดอาการปวดศีรษะ |
| ย่านาง | นิยมใช้เป็นยาแก้ไข้ทุกชนิด โดยเฉพาะไข้หวัด |
| ลูกใต้ใบ | สมุนไพรโบราณชนิดหนึ่ง นิยมใช้เป็นยาแก้ไข้ ลดความร้อนของร่างกาย มีสรรพคุณเป็นยาขับปัสสาวะอีกด้วย |
| สะเดา | เป็นยาถ่ายพยาธิ รักษาโรคริดสีดวง ขับเสมหะ ช่วยให้เจริญอาหาร แก้โรคผิวหนัง และเป็นยาฆ่าแมลง |
| สะเดาอินเดีย | นิยมใช้เป็นยาแก้ไข้มาเลเรียหรือไข้จับสั่น ช่วยักษาไข้ประจำฤดูได้ผลดี |
สมุนไพรไทยกลุ่มยาแก้อ่อนเพลีย บำรุงกำลัง บำรุงธาตุ
| รายชื่อสมุนไพร | ประโยชน์และสรรพคุณ |
| กฤษณา | เป็นยาบำรุงหัวใจ รักษาโรคปวดข้อ รักษาโรคเรื้อนและโรคผิวหนังได้ |
| กันเกรา | มีสรรพคุณช่วยบำรุงไขมันในร่างกาย บำรุงธาตุ เป็นยาอายุวัฒนะ รักษาอาการริดสีดวง ช่วยลดไข้ บำรุงม้ามและขับลม |
| จันทน์เทศ | เป็นสมุนไพรไทยสำหรับลดไข้ บำรุงตับและปอด ช่วยขับลม แก้ท้องอืดเฟ้อ ช่วยให้เจริญอาหาร |
| จันทน์ลูกหอม | ช่วยบำรุงประสาทและผิวหนังให้ชุ่มชื่น ช่วยรักษาดีพิการและขับพยาธิ แก้ร้อนในกระหายน้ำ |
| โด่ไม่รู้ล้ม | ช่วยบำรุงกำลัง มีสรรพคุณรักษาไข้จับสั่นหรือไข้มาเลเรีย แก้ดีซ่าน ช่วยขับปัสสาวะ รักษาอาการเหน็บชา |
| มะตูม | มีสรรพคุณแก้ท้องเดิน ท้องเสียและท้องร่วง ช่วยรักษาโรคลำไส้เรื้อรังในเด็ก ช่วยขับลม แก้หืดหอบ และอาการท้องผูก |
| มะพร้าว | เป็นยาทาแก้กลากเกลื้อน แก้ปวดเอ็นและกระดูก ช่วยบำรุงกำลัง ขับพยาธิ รักษาอาการปวดฟัน ช่วยขับปัสสาวะและแก้ท้องเสีย |
สมุนไพรไทยกลุ่มยาแก้อาเจียน
| รายชื่อสมุนไพร | ประโยชน์และสรรพคุณ |
| กะเพรา | เป็นสมุนไพรไทยแก้อาการท้องอืดเฟ้อ แน่จุกเสียดและปวดท้อง รักษาหูด กลากเกลื้อน ต้านเชื้อรา ขับพยาธิ และเป็นยาอายุวัฒนะ |
| ขิง | มีสรรพคุณช่วยขับลม ลดอาการจุกเสียดแน่นท้อง ช่วยฆ่าพยาธิและขับปัสสาวะ บำรุงสายตา ช่วยละลายเสมหะ แก้ไอและเจ็บคอ บำรุงสายตาและช่วยเจิริญอาหาร |
| ปีกแมลงสาบ | ใช้แก้อาเจียนเป็นโลหิต รักษาโรคหนองใน แก้อาการตกขาว รักษาโรคบิดและโรคฝีอักเสบ |
| พระจันทร์ครึ่งซีก | ช่วยรักษาอาการอาเจียนเป็นเลือด แก้อาการโรคบิดและท้องเสีย มีสรรพคุณรักษาโรคดีซ่านและอาการตาแดง |
| มะกล่ำต้น | มีประโยชน์ช่วยรักษาริดสีดวงทวารหนัก ช่วยฆ่าพยาธิ ลดเสมหะ แก้ร้อนในกระหายน้ำ ลดการอาเจียน และช่วยรักษาอาการหืดหอบ ไอ |
| ยอบ้าน | มีวิตามินเอสูงมาก ช่วยบำรุงสายตาและหัวใจ อีกทั้งนิยมใช้เป็นยาระบายและแก้กระษัย ผลสุกช่วยบำรุงธาตุ เจริญอาหาร และขับลมในลำไส้ |
| ว่านกาบหอย | ช่วยแก้ร้อนในกระหายน้ำ แก้ไอ รักษาอาการช้ำในและอาเจียนเป็นเลือด รวมถึงอุจจาระและปัสสาวะเป็นเลือด เลือดกำเดาออก และช่วยห้ามเลือด |
สมุนไพรไทยกลุ่มยาขับปัสสาวะ
| รายชื่อสมุนไพร | ประโยชน์และสรรพคุณ |
| กระเจี๊ยบแดง | มีสรรพคุณแก้ร้อนในกระหายน้ำ ช่วยลดไขมันในเส้นเลือด ลดความเหนียวข้นของเลือด และช่วยขับปัสสาวะ |
| ทองกวาว | ช่วยแก้พิษไข้ สมาแผล ช่วยรักษาสิว และมีสรรพคุณช่วยขับปัสสาวะ ช่วยแก้เจ็บตาและตาฝ้าฟาง |
| ตะไคร้ | มีสรรพคุณช่วยขับปัสสาวะและโรคทางเดินปัสสาวะ แก้โรคนิ่ว แก้ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อและข้อ ช่วยรักษาอาการหอบหืดและอาการจุกเสียดแน่นท้อง |
| ทานตะวัน | ใช้เป็นสมุนไพรช่วยขับปัสสาวะ รักษาอาการนิ่วในไต แก้หลอดลมอักเสบ ช่วยรักษาอาการฟกช้ำ และเป็นยาระบายอ่อนๆอีกด้วย |
| สามสิบ | มีสรรพคุณช่วยบำรุงเด็กในครรภ์ ช่วยให้ตับและไตทำงานเป็นปกติ และช่วยขับปัสสาวะ |
| สับปะรด | สมุนไพรไทยและผลไม้ยอดนิยม ช่วยแก้กระษัย ขับปัสสาวะ และช่วยฆ่าพยาธิ ช่วยย่อยอาหาร แก้หนองในและกระษัย ลดอาการโรคนิ่ว |
| สมอพิเภก | มีประโยชน์ช่วยในการขับถ่าย เป็นยาระบายอ่อนๆ รักษาโรคริดสีดวงทวารหนัก แก้โรคบิด ท้องร่วง ท้องเดิน และช่วยขับปัสสาวะ |
| หญ้าหนวดแมว | เป็นสมุนไพรไทยที่นิยมใช้เป็นยาขับปัสสาวะ ช่วยลดอาการนิ่วและช่วยลดขนาดของก้อนนิ่ว รักษาโรคไต รักษาโรคปวดข้อ ปวดหลัง ไขข้ออักเสบ ลดความดันโลหิต รักษาโรคเบาหวาน |
| อ้อยแดง | มีสรรพคุณช่วยแก้ไข้ แก้ไอ ลดเสมหะ ช่วยบำรุงหัวใจ และยังช่วยขับปัสสาวะได้ดีอีกด้วย |
สมุนไพรไทยกลุ่มยาขับน้ำนม
| รายชื่อสมุนไพร | ประโยชน์และสรรพคุณ |
| กุ๋ยช่าย | ช่วยขับน้ำนมในสตรีหลังคลอด ช่วยฆ่าเชื้อและช่วยถ่ายพยาธิ มีสรรพคุณรักษาโรคนิ่วและหนองใน |
| กล้วย | มีประโยชน์ช่วยรักษาโรคกระเพาะ แก้ท้องเสีย เป็นยาอายุวัฒนะ ช่วยแก้โรคบิด รักษาแผลไฟไหม้ น้ำร้อนลวก แก้ริดสีดวง และช่วยขับน้ำนม |
| กระทือ | มีสรรพคุณแก้เคล็ดขัดยอก แก้ไข้เรื้อรัง ช่วยเจริญอาหาร แก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ และเป็นยาบำรุงกำลัง |
| ละหุ่ง | นิยมใช้เป็นยาขับน้ำนม แก้พิษไข้เซื่องซึม ช่วยสมานแผล และสามารถใช้เป็นยาระบายสำหรับเด็กได้ |
สมุนไพรไทยกลุ่มยากล่อมประสาท ทำให้นอนหลับ
| รายชื่อสมุนไพร | ประโยชน์และสรรพคุณ |
| กัญชา | |
| ขี้เหล็ก | ช่วยให้นอนหลับ รักษารังแค ขับพยาธิ รักษาโรคเหน็บชา ช่วยขับปัสสาวะ เป็นยาระบายช่วยให้ขับถ่ายได้ดี รักษาโรคริดสีดวงทวาร โรคเบาหวาน รักษาอาการของโรคหนองใน มะเร็งปอด ปอดอักเสบ มะเร็งลำไส้ มะเร็งกระเพาะอาหารและช่วยลดอาการความดันโลหิตสูง |
| ชุมเห็ดไทย | มีสรรพคุณช่วยให้นอนหลับ ขับปัสสาวะ มีฤทธิ์เป็นยาระบายอ่อนๆ ช่วยรักษาโรคผิวหนัง แก้ฟกช้ำและบวม แก้ไอ ละลายเสมหะ แก้หืดหอบและคุดทะราด |
| พวงชมพูดอกขาว | มีสรรพคุณเป็นยากล่อมประสาทชนิดหนึ่ง ทำให้นอนหลับสบาย ช่วยแก้โรคนอนไม่หลับได้เป็นอย่างดี |
สมุนไพรไทยกลุ่มยากันหรือแก้เลือดออกตามไรฟัน
| รายชื่อสมุนไพร | ประโยชน์และสรรพคุณ |
| มะกอก | ช่วยทำให้ชุ่มคอ แก้กระหายน้ำ ลดอาการเลือดออกตามไรฟัน มีประโยชน์แก้โรคบิด แก้ร้อนใน แก้ลงท้องปวดมวนและรักษาอาการสะอึก รวมถึงใช้หยอดหู แก้ปวดหูดี |
| มะกอกน้ำ | มีสรรพคุณช่วยลดอาการเลือดออกตามไรฟัน ช่วยแก้ร้อนในกระหายน้ำ ทำให้ชุ่มคอ แก้พิษโลหิตและเลือดกำเดาไหล ช่วยแก้ริดสีดวงในลำคอได้ดี |
| มะขามป้อม | ใช้รักษาอาการท้องเสีย ช่วยขับปัสสาวะ แก้ไอและขับเสมหะ ทำให้ชุ่มคอ มีไวตามินซีสูงช่วยลดอาการเลือดออกตามไรฟัน |
| มะนาว | ช่วยรักษาอาการเลือดออกตามไรฟัน ขับเสมหะและฟอกโลหิต ฆ่าพยาธิ แก้อาการท้องอืด ท้องเฟ้อและปวดท้อง แก้อาการคลื่นไส้อาเจียน |
| มะละกอ | สุดยอดผลไม้สารพัดประโยชน์และเปี่ยมสรรพคุณ มีวิตามินสูง ช่วยย่อยอาหารและฆ่าพยาธิ ขับปัสสาวะ เป็นยาระบายอ่อนๆ ช่วยป้องกันอาการเลือดออกตามไรฟัน |
สมุนไพรไทยกลุ่มยาลดความดันโลหิตสูง
| รายชื่อสมุนไพร | ประโยชน์และสรรพคุณ |
| กาหลง | สมุนไพรโบราณ มีสรรพคุณช่วยลดความดันโลหิต แก้อาการปวดหัว ละลายเสมหะและช่วยลดอาการเลือดออกตามไรฟัน |
| ระย่อมน้อย | เป็นสมุนไพรไทยที่มีสรรพคุณในการรักษาโรคตาแดง ทำให้ตาหายขุ่นมัว แก้โรคหิด และลดความดันโลหิต |
| บัวบก | สมุนไพรพื้นบ้าน มีสรรพคุณในการลดความดันโลหิต แก้อาการอ่อนเพลีย บำรุงหัวใจและช่วยขับปัสสาวะ ช่วยห้ามเลือด แก้อาการน้ำร้อนลวก และช่วยแก้อาการช้ำใน |
| มะขาม | สมุนไพรไทยพื้นบ้านยอดนิยม ช่วยลดอาการไข้ แก้ท้องร่วง ท้องผูก และช่วยแก้ไขอาการความดันโลหิตสูง |
สมุนไพรไทยกลุ่มยารักษาริดสีดวงทวาร
| รายชื่อสมุนไพร | ประโยชน์และสรรพคุณ |
| ขลู่ | นิยมใช้รักษาริดสีดวงทวารและริดสีดวงจมูก มีสรรพคุณช่วยขับปัสสาวะ แก้โรคนิ่วในไต แก้แผลอักเสบ ช่วยรักษาโรคบิด แก้ไข้ และขับเหงื่อ |
| ครอบฟันสี | มีสรรพคุณช่วยรักษาริดสีดวงทวาร ท้องร่วง และช่วยขับปัสสาวะ ช่วยรักษาโรคเรื้อน คางทูม ช่วยฟอกเลือด และรักษาเหงือกอักเสบอีกด้วย |
| เพชรสังฆาต | ใช้เป็นยาแก้ริดสีดวงทวารหนัก โรคลำไส้และอาหารไม่ย่อย ใช้หยอดหูแก้หูเป็นน้ำหนวก และช่วยให้เจริญอาหาร |
| ว่านหางจระเข้ | ช่วยขับน้ำคาวปลา ใช้พอกรักษาฝี โรคหนองใน มีสรรพคุณรักษาโรคริดสีดวงทวาร ช่วยรักษาแผลสดภายนอก น้ำร้อนลวก และไฟไหม้ เป็นยาทาผิวรักษาสิวฝ้า และขจัดรอยแผลเป็นได้ดี |
| อัคคีทวาร | สมุนไพรไทย ช่วยรักษาโรคผิวหนังจำพวกกลากเกลื้อน โรคเรื้อน แก้อาการปวดศีรษะเรื้อรัง ช่วยลดอาการปวดตามข้อ |
สมุนไพรไทยกลุ่มยาแก้ปวดฟัน
| รายชื่อสมุนไพร | ประโยชน์และสรรพคุณ |
| กานพลู | ช่วยขับลมและเป็นยาระบาย ช่วยในการขับถ่าย แก้โรคเหน็บชา แก้หืด ขับเสมหะ ช่วยลดกลิ่นปากและรักษาอาการเลือดออกตามไรฟัน ใช้เป็นยาชาเฉพาะแห่ง แก้ปวดฟัน ฆ่าเชื้อทางทันตกรรม เป็นยาระงับการชักกระตุก ทำให้ผิวหนังชา |
| ข่อย | ใช้เป็นเป็นยาบำรุงหัวใจ ฆ่าเชื้อในช่องปากและทางเดินอาหาร ช่วยขับลมในลำไส้ แก้ริดสีดวงจมูก ช่วยรักษาอาการปวดฟัน ทำให้ฟันแข็งแรงและไม่ผุ มีสรรพคุณในการรักษาโรคบิด ท้องเสีย ลดไข้ และฆ่าเชื้อจุลินทรีย์ |
| ดาวเรือง | ดอกไม้และ สมุนไพรไทยสำหรับรักษาอาการปวดฟัน ไอกรน หลอดลมอักเสบ คามทูม ช่วยรักษาให้แผลหายเร็วขึ้น ช่วยขับร้อน ละลายเสมหะ แก้เวียนศีรษะได้ดี คนโบราณนิยมใช้แก้ฝีฝักบัวและฝีพุพอง |
| ผักชี | สมุนไพรสารพัดประโยชน์ มีสรรพคุณช่วยลดอาการปวดฟัน แก้บิด ถ่ายเป็นเลือด ถ่ายเป็นมูกเลือด แก้ริดสีดวงทวาร ช่วยลดอาการท้องอืดท้องเฟ้อ และช่วยให้ผื่นหัดออกเร็วขึ้น |
| ผักคราดหัวแหวน | แก้ปวดฟันและปวดศรีษะ โดยมีฤทธิ์เป็นยาชา แก้หลอดลมอักเสบเรื้อรัง แก้อาการไอและหอบหืด ช่วยแก้พิษแมลงสัตว์กัดต่อย ช่วยขับปัสสาวะและเป็นยาระบายอ่อนๆ |
| มะอึก | ช่วยละลายเสมหะ แก้ไอ แก้ปวดฟันและลดไข้ นิยมนำใบมาทำเป็นยาพอกรักษาอาการคัน |
| ลำโพงดอกขาว | ใช้เป็นยารักษาโรคหืดและช่วยคลายกล้ามเนื้อ แก้โรคผิวหนังจำพวกกลากเกลื้อน รักษาอาการปวดฟัน ช่วยรักษาอาการไขข้ออักเสบ |
สมุนไพรไทยกลุ่มสมุนไพรแก้มะเร็ง
| รายชื่อสมุนไพร | ประโยชน์และสรรพคุณ |
| ทองพันชั่ง | นิยมใช้รักษาโรคผิวหนังจำพวกกลากเกลื้อน ช่วยรักษาอาการผื่นคันเรื้อรัง รักษามะเร็งและเนื้องอก ช่วยแก้แก้พิษงู ช่วยฆ่าพยาธิ ช่วยรักษาโรครูมาติซึมและโรคไขข้อพิการ |
| ผักคาวทอง | เป็นยาระบาย ช่วยขับพยาธิ ลดไข้ แก้อาการอาหารไม่ย่อย ท้องเสีย มีสรรพคุณในการรักษาปอดอักเสบ หลอดลมอักเสบ ลดอาการไอ รักษาโรคบิด โรคติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ หูชั้นกลางอักเสบ และโรคริดสีดวงทวาร |
| แพงพวยฝรั่ง | หนึ่งในสมุนไพรที่ช่วยรักษามะเร็งในเม็ดเลือด แก้อาการโรคบิด ช่วยขับพยาธิ ใช้ห้ามเลือด แก้เบาหวาน ช่วยลดความดัน ช่วยขับปัสสาวะ แก้อาการตัวเหลืองอันเกิดจากพิษสุรา |
| หญ้าปักกิ่ง | นิยมใช้รักษาไข้ ช่วยรักษามะเร็งตับ รักษาโรคหนองใน สามารถใช้เป็นยาพอกเพื่อแก้อักเสบ ช่วยรักษาอาการปวดบวม |
สมุนไพรไทยกลุ่มพืชถอนพิษ
| รายชื่อสมุนไพร | ประโยชน์และสรรพคุณ |
| เทียนบ้าน | ช่วยรักษาเล็บขบและน้ำกัดเท้า แก้แผลอักเสบ เป็นฝีหนอง แผลเน่าเปื่อยและแผลเรื้อรังได้ผลดีมาก |
| เทียนกิ่ง | ใช้เป็นยาขับประจำเดือน รักษาโรคดีซ่าน ช่วยขับปัสสาวะ และรักษาโรคลมบ้าหมู แก้อาการปวดตามนิ้วมือนิ้วเท้าและรักษาเล็บขบ ช่วยรักษากามโรค และแก้อาการท้องเสีย ท้องร่วง |
| ผักบุ้งทะเล | ช่วยรักษาพิษแมงกระพรุนไฟและอาการคันตามผิวหนังอื่นๆ แก้โรคเท้าช้าง ช่วยขับปัสสาวะ แก้ปวดไขข้อบวมอักเสบมีหนองและช่วยป้องกันตะคริว |
| พุดตาน | เป็นยาถอนพิษ ช่วยรักษาแผลไฟไหม้และน้ำร้อนลอก แผลอักเสบมีหนอง ช่วยรักษาโรคคางทูมและงูสวัด |
| รางจืด | ช่วยแก้ร้อนในกระหายน้ำ ช่วยถอนพิษยาฆ่าแมลง เป็นยาถอนพิษไข้ และนิยมใช้เป็นยาพอกรักษาบาดแผลน้ำร้อนลวกและไฟไหม้ |
| ว่านหางจระเข้ | ช่วยขับน้ำคาวปลา ใช้พอกรักษาฝี โรคหนองใน มีสรรพคุณรักษาโรคริดสีดวงทวาร ช่วยรักษาแผลสดภายนอก น้ำร้อนลวก และไฟไหม้ เป็นยาทาผิวรักษาสิวฝ้า และขจัดรอยแผลเป็นได้ดี |
| เสลดพังพอนตัวเมีย | ใช้ถอนพิษ ทั้งแลงสัตว์กัดต่อย ลมพิษ และงูสวัด มีสรรพคุณรักษาแผลน้ำร้อนลวก และแก้ร้อนใน มีฤทธิ์ขับปัสสาวะและขับประจำเดือน |
| เสลดพังพอนตัวผู้ | ช่วยถอนพิษแมลงสัตว์กัดต่อยรวมถึงพิษงู แก้อาการตัวเหลือง แก้โรคงูสวัด รักษาโรคเริมและอาการคันตามผิวหนัง รักษาอาการปวดฟัน เหงือกบวม แก้ริดสีดวงทวาร แก้ยุงกัด แก้พิษไฟลวกน้ำร้อนลวก |
สมุนไพรไทยกลุ่มยาแก้โรคเรื้อน
| รายชื่อสมุนไพร | ประโยชน์และสรรพคุณ |
| กระเบาน้ำ | มีประโยชน์ช่วยรักษาโรคเรื้อน อาการผื่นคันตามผิวหนัง ช่วยฆ่าเชื้อ และรักษาโรคเกี่ยวกับหนังศีรษะ |
| ดองดึง | มีสรรพคุณช่วยแก้พิษงู ขับพยาธิ แก้โรคหนองใน ช่วยรักษาโรคผิวหนัง และเป็นยารักษาโรคเรื้อน |
| เลี่ยน | ช่วยรักษาโรคเรื้อนและโรคผิวหนังอื่นๆ ขับพยาธิ ขับปัสสาวะและช่วยบำรุงเลือด ช่วยลดอาการม้ามโตและปวดตามข้อ ช่วยกำจัดเหา |
| พิลังกาสา | เป็นสมุนไพรรักษากามโรคและหนองใน ช่วยฆ่าพยาธิ แก้ลมพิษ และช่วยรักษาอาการท้องเสีย |
| สะบู่เลือด | ช่วยรักษาโรคเรื้อน ขับประจำเดือนและพยาธิ ช่วยขับลม มีสรรพคุณรักษาแผลสดและแผลเรื้อรัง |
| สลอด | มีสรรพคุณรักษาโรคเรื้อน ช่วยละลายเสมหะและขับลม มีสรรพคุณในการรักษากามโรคและโรคกลากเกลื้อน |
สมุนไพรไทยกลุ่มยารักษา เหา หิด จี๊ด
| รายชื่อสมุนไพร | ประโยชน์และสรรพคุณ |
| กระทกรก | ช่วยบำรุงสมอง คลาดเครียดและอาการซึมเศร้า ช่วยให้นอนหลับดีขึ้น ช่วยลดไขมันในเส้นเลือด มีสรรพคุณรักษาอาการของโรคกระเพาะปัสสาวะอักเสบ |
| น้อยหน่า | มีสรรพคุณช่วยรักษาเหา แก้โรคหิดและโรคจี๊ด |
| บวบขม | มีสรรพคุณช่วยรักษาเหา ลดอาการคันศีรษะอันเนื่องมาจากรังแค |
| มะระขี้นก | มีสรรพคุณรักษาโรคหิด แก้ร้อนในกระหายน้ำ ช่วยรักษาแผลบวมเป็นหนองและฝีอักเสบ เป็นยาบำรุงธาติและบำรุงกำลัง ช่วยรักษาโรคกระเพาะ แก้โรคบิด ช่วยขับพยาธิ และช่วยรักษาอาการปวดฟัน |
| มะเขือมอญ | นิยมใช้เป็นยาแก้จี๊ด และรักษาโรคกระเพาะอาหาร |
| ยาสูบ | |
| หนอนตายอยาก | มีสรรพคุณรักษาโรคริดสีดวงทวารหนัก รักษาอาการวัณโรค รักษาจี๊ด โรคหิดและกำจัดเหา ช่วยรักษาดรคผิวหนังและขับพยาธิ มีสรรพคุณแก้ปวดฟัน |
| ผกากรอง | ใช้ขับลม รักษาอาการคันจากความอับชื้น ช่วยรักษาวัณโรค มีสรรพคุณห้ามเลือดและลดการอาเจียน ช่วยแก้ไข ปวดฟันและคางทูม |
สมุนไพรไทยกลุ่มยารักษาโรคน้ำกัดเท้า
| รายชื่อสมุนไพร | ประโยชน์และสรรพคุณ |
| เทียนบ้าน | ช่วยรักษาเล็บขบและน้ำกัดเท้า แก้แผลอักเสบ เป็นฝีหนอง แผลเน่าเปื่อยและแผลเรื้อรังได้ผลดีมาก |
| มังคุด | มีสรรพคุณรักษาโรคท้องเสียเรื้อรังและโรคลำไส้ แก้ท้องร่วง ท้องเดิน เป็นยารักษาน้ำกัดเท้าและรักษาบาดแผล |
| สีเสียดเหนือ | ช่วยรักษาแผลจากน้ำกัดเท้า รักษาโรคหิดและแผลเรื้อรัง ช่วยรักษาโรคบิด ท้องร่วงและท้องเดิน ได้ผลดีมาก |
สมุนไพรไทยกลุ่มยารักษาหูด
| รายชื่อสมุนไพร | ประโยชน์และสรรพคุณ |
| กะเพรา | เป็นสมุนไพรไทยแก้อาการท้องอืดเฟ้อ แน่จุกเสียดและปวดท้อง รักษาหูด กลากเกลื้อน ต้านเชื้อรา ขับพยาธิ และเป็นยาอายุวัฒนะ |
| งาขาว | ช่วยบำรุงร่างกาย ทำให้ร่างกายอบอุ่นและมีกำลัง กระชุมกระชวย และช่วยรักษาหูด |
| น้ำนมราชสีห์ | ช่วยรักษาหูดและตาปลา ช่วยรักษาโรคผิวหนังและเชื้อราบนหนังศีรษะ ช่วยรักษาฝีชนิดต่างๆ รักษาแผลในลำไส้และช่วยขับน้ำนม |
| มะม่วงหิมพานต์ | ใช้เป็นยารักษาหูดและตาปลา รักษาโรคผิวหนังจำพวกกลากเกลื้อน และช่วยรักษาอาการเลือดออกตามไรฟัน |
สมุนไพรไทยกลุ่มสมุนไพรไล่ยุงหรือฆ่าแมลง
| รายชื่อสมุนไพร | ประโยชน์และสรรพคุณ |
| ตะไคร้หอม | มีประโยชน์ช่วยไล่ยุงและแมลง แก้ลมในลำไส้ช่วยไม่ให้แน่นท้องและจุกเสียด และช่วยแก้ริดสีดวงในช่องปาก |
| มหาหงส์ | ช่วยฆ่าแมลงและไล่ยุง ช่วยแก้กระษัย บำรุงไต และช่วยให้เจริญอาหาร |
| ยูคาลิป | มีสรรพคุณเป็นยาแก้ไอ ช่วยขับเสมหะ บรรเทาอาการข้ออักเสบ และช่วยไล่แมลงและยุง |
| หางไหลแดง | มีสรรพคุณช่วยไล่และฆ่าแมลง ช่วยรักษาเหาและโรคหิด ช่วยขับประจำเดือนและบำรุงโลหิต ช่วยขับลม |
| หางไหลขาว | ใช้เป็นยาขับประจำเดือน ช่วยกำจัดเห็บเหา และช่วยขับลม |
สมุนไพรไทยกลุ่มยาขับประจำเดือน
| รายชื่อสมุนไพร | ประโยชน์และสรรพคุณ |
| กระบือเจ็ดตัว | ช่วยขับน้ำคาวปลาหลังคลอดสำหรับสตรีในช่วงอยู่ไฟ ช่วยขับเลือดเสีย |
| แก้ว | ช่วยขับพยาธิตัวตืด แก้โรคบิด ท้องเสีย แก้ไขข้ออักเสบ และเป็นยาขับประจำเดือน |
| คัดเค้า | นิยมใช้เป็นยาขับประจำเดือนที่ได้ผลดี |
| เจตมูลเพลิงขาว | ใช้เป็นยาขับประจำเดือน ช่วยแก้ฟกช้ำ รักษาฝี รักษาไข้มาเลเรีย นิยมใช้เป็นยารักษาโรคผิวหนังจำพวกกลากเกลื้อนและผื่นคัน ช่วยขับพยาธิ ช่วยรักษาอาการปวดข้อ และช่วยขับลมลำไส้ |
| เจตมูลเพลิงแดง | นิยมใช้เป็นยาขับประจำเดือน ช่วยฆ่าเชื้อโรค ช่วยบำรุงกำลังและทำให้เจริญอาหาร |
| ฝ้ายตุ่น | สมุนไพรโบราณอีกชนิดหนึ่ง นิยมใช้เพื่อขับประจำเดือน ช่วยให้ประจำเดือนมาเป็นปกติ แต่ห้ามใช้กับหญิงที่ตั้งครรภ์ |
| ว่านชักมดลูก | ช่วยขับประจำเดือนและน้ำคาวปลา ช่วยให้มดลูกเข้าอู่เร็ว บรรเทาอาการมดลูกพิการ ช่วยแก้โรคริดสีดวงทวารและไส้เลื่อน รักษาอาการอาหารไม่ย่อย แน่น จุกเสียด |
| ว่านสากเหล็ก | ใช้เป็นยาขับประจำเดือน รักษาอาการมดลูกลอยและลดอาการอักเสบของมดลูก |
| ตาเสือ | ช่วยขับประยำเดือนและรักษาอาการท้องเสีย ช่วยลดอาการบวมและปวดตามข้อ |
| เปราะหอมขาว | ใช้เป็นยาขับประจำเดือน ช่วยแก้อาการเป็นหวัดคัดจมูก และช่วยขับลมในลำไส้ |
| ส้มเสี้ยว | ช่วยขับประจำเดือนและขับปัสสาวะ ช่วยรักษาอาการไอ มีสรรพคุณช่วยฟอกเลือดและรักษาแผลพุพองเรื้อรัง |
สมุนไพรไทยกลุ่มยารักษาเบาหวาน
| รายชื่อสมุนไพร | ประโยชน์และสรรพคุณ |
| กระแตไต่ไม้ | หนึ่งในสุดยอดสมุนไพรไทยสำหรับรักษาโรคเบาหวาน ช่วยรักษาโรคไต มีสรรพคุณช่วยขับปัสสาวะและรักษาอาการของนิ่ว กำจัดพยาธิ นิยมใช้ใบตำพอกแผลแก้แผลเรื้อรังและแผลพุพอง |
| ชะพลู | ใช้ประโยชน์ในการรักษาโรคเบาหวาน ละลายเสมหะ แก้ไขอาการท้องอืดท้องเฟ้อ ช่วยรักษาอาการโรคหืดหอบและโรคบิด |
| โทงเทง | สมุนไพรไทยสำหรับรักษาโรคเบาหวาน ช่วยแก้โรคดีซ่าน อาการไอเรื้อรัง รักษาแผลมีหนอง และช่วยขับพยาธิ |
| บุก | ช่วยลดน้ำตาลในเลือด ใช้รักษาโรคเบาหวานและโรคไขมันในเลือดสูง ช่วยรักษาอาการแผลเรื้อรัง เป็นหนองได้ผลดี |
| สัก | ช่วยลดน้ำตาลในเลือด รักษาโรคเบาหวาน ช่วยขับปัสสาวะ รักษาอาการทางเดินปัสสาวะอักเสบ ช่วยขับลม บำรุงโลหิต ขับพยาธิ และช่วยรักษาโรคผิวหนัง |
| อินทนิลน้ำ | ใช้เป็นยารักษาโรคเบาหวาน ช่วยลดน้ำตาลในเส้นเลือด มีสรรพคุณช่วยขับปัสสาวะ |
สมุนไพรไทยกลุ่มสมุนไพรแก้ฟกช้ำ ปวดข้อ เส้นพิการ
| รายชื่อสมุนไพร | ประโยชน์และสรรพคุณ |
| กำลังพญาเสือโคร่ง | มีสรรพคุณช่วยล้างไต ขับลมในลำไส้ ช่วยบำรุงมดลูกอันเนื่องมาจากการแท้งบุตรให้กลับมาทำงานปกติ ช่วยบำรุงเส้นเอ็นให้แข็งแรง |
| เถาเอ็นอ่อน | สมุนไพรไทยรักษาโรคเกี่ยวกับเส้นเอ็น ทั้งเส้นเอ็นตึงและหย่อน ช่วยคลายอาการปวดเมื่อยตามร่างกาย ใช้เป็นยาบำรุงเส้นเอ็นได้เป็นอย่างดี |
| ว่านนางคำ | ใช้เป็นยาขับลมในลำไส้และแก้ปวดท้อง ช่วยรักษาอาการผื่นคัน และฟกช้ำขัดยอก ช่วยขับเสมหะและรักษาโรคหนองใน |
| ไพล | ใช้เป็นยาแก้ท้องขึ้น ท้องอืดเฟ้อ ช่วยขับลม รักษาโรคหืดหอบ ลดไข้ แก้อาการปวดเมื่อยและครั่นเนื้อครั่นตัว ช่วยรักษาข้อเคล็ดหรือข้อเท้าแพลง |
| ส้มป่อย | สมุนไพรแก้ไอ ขับเสมหะ ช่วยรักษาโรคผิวหนังและมาเลเรีย มีสรรพคุณรักษาโรคบิด และช่วยทำให้อาเจียน |
| แสลงใจ | เป็นยาบำรุงหัวใจและระบบประสาทที่มีฤทธิ์ค่อนข้างแรง แก้กระษัย และช่วยเจริญอาหาร |
| เสม็ดแดง | นิยมใช้พอกแก้อาการเคล็ดขัดยอก และฟกช้ำบวม สำหรับเด็กช่วยแก้ท้องขึ้น ท้องอืด ท้องเฟ้อ แก้ปวดท้องได้ผลดี |
| สายน้ำผึ้ง | นิยมใช้เป็นยาขับปัสสาวะ รักษาโรคผิวหนัง แก้ท้องร่วง ช่วยให้เจริญอาหาร ช่วยบรรเทาอาการลำไส้และตับอักเสบ ลดอาการปวดเมื่อยตามข้อ |
สมุนไพรไทยกลุ่มรักษาตา คางทูม แก้ปวดหู
| รายชื่อสมุนไพร | ประโยชน์และสรรพคุณ |
| ข้าวสารเถา | สมุนไพรโราณอีกชนิดหนึ่ง มีสรรพคุณช่วยรักษาโรคตาแดง ตาแฉะ และตามัว |
| ตะลิงปลิง | เป็นยารักษาโรคคางทูม |
| เต่าร้าง | มีสรรพคุณดับพิษที่ตับ ปอด และหัวใจพิการได้ดี แก้ตับทรุด แก้ช้ำใน บำรุงหัวใจ |
| เปราะหอมแดง | แก้ท้องขึ้นเฟ้อ ขับลม รักษาโรคเกี่ยวกับตาและเกลื้อนช้าง แก้ลมพิษ ช่วยรักษาผื่นคัน ลดอาการไอ และช่วยรักษาบาดแผล |
| หูเสือ | โบราณนิยมนำใบสดมาคั้นเอาน้ำมาหยอดหูเพื่อรักษาอาการปวดหู แก้พิษฝีในหู และช่วยรักษาโรคหูน้ำหนวกได้ดี |
สมุนไพรไทยให้สีแต่งอาหาร
| รายชื่อสมุนไพร | ประโยชน์และสรรพคุณ |
| กรรณิการ์ | ให้สีส้มสำหรับทำขนมและย้อมผ้า ช่วยบำรุงผิวหนัง แก้ปวดและเวียนศีรษะ ช่วยลดอาการไข้ |
| ขนุน | ช่วยบำรุงกำลังและบำรุงเลือด แก้อาการปวดหูและหูเป็นน้ำหนวก ช่วยรักษากามโรค และแกเนของต้นขนุนให้สีน้ำตาลแก่สำหรับย้อมผ้า |
| คำแสด | มีสรรพคุณเป็นยาระบายอ่อนๆ ช่วยลดไข้ รักษาโรคโลหิตจางและโรคไต ช่วยขับปัสสาวะและฆ่าพยาธิ ใช้รักษาโรคมาเลเลียและโรคหนองใน รวมถึงให้สีแสดสำหรับผสมอาหารอีกด้วย |
| ฝาง | ใช้เป็นยาบำรุงโลหิตสตรี ช่วยขับประจำเดือน แก้ท้องร่วงท้องเดิน ใช้เป็นยารักษาน้ำกัดเท้า และให้สีชมพูเข้มสำหรับผสมอาหารและย้อมผ้า |
| อัญชัน | ใช้เป็นยาขับปัสสาวะ ออกฤทธิ์เป็นยาระบายอ่อนๆ และให้สีน้ำเงินสำหรับผสมอาหาร |
Related posts
