ชื่อวิทยาศาสตร์ : Argyreia nervosa (Burm.f.) Bojer
ชื่อสามัญ : Morning Glory , Baby Hawaiian Woodrose
วงศ์ : Convolvulaceae
ชื่ออื่น : ผักระบาด (ภาคกลาง) เมืองบอน (กรุงเทพฯ)
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : ไม้เถา ยาวได้ถึง 10 เมตร ทุกส่วนมียางสีขาว และขนสีขาวหนาแน่น ใบ ใบเดี่ยว ออกสลับ รูปหัวใจ กว้าง 9 – 25 เซนติเมตร ยาว 11 – 30 เซนติเมตร ปลายแหลม โคนเว้า ด้านล่างมีขนอ่อนนุ่มคล้ายเส้นไหม สีเทาเงิน ดอก สีม่วงอมชมพูออกเป็นช่อตามซอกใบ ก้านช่อแข็ง ยาวประมาณ 20 เซนติเมตร ใบประดับ รูปไข่ ยาว 3 – 5 เซนติเมตร กลีบเลี้ยง 5 กลีบ ขนาดไม่เท่ากัน กลีบดอกรูปกรวย ยาวประมาณ 6 เซนติเมตรปลายแผ่ออกและหยักเป็นแฉกตื้น ๆ เมื่อบานเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 6 เซนติเมตร เกสรตัวผู้ 5 อัน ผลกลม เส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 2 เซนติเมตร ปลายมีติ่ง
ส่วนที่ใช้ : ใบสด
สรรพคุณของใบระบาด: ยารักษาโรคผิวหนัง ผื่นคัน
รากนำมาต้มกับน้ำดื่มเป็นยาบำรุงกำลัง (ราก)
รากใช้รักษาโรคอ้วนที่เกิดจากการสะสมของไขมัน (ราก)
น้ำคั้นจากเอาใช้หยอดหูเป็นยารักษาอาการอักเสบ (ใบ)
ใช้เป็นยาขับปัสสาวะ (ราก)
ช่วยกระตุ้นกำหนัด (ราก)
รากใช้เป็นยาขับน้ำเหลืองเสีย (ราก)
ใบใช้ตำพอกรักษาบาดแผล รักษาอาการอักเสบ (ใบ)
ใบใช้เป็นยารักษาโรคผิวหนัง ผื่นคัน ด้วยการใช้ใบสดประมาณ 2-3 ใบ นำมาล้างให้สะอาด แล้วตำให้ละเอียด ใช้เป็นยาทาบริเวณที่เป็นวันละ 2-3 ครั้ง ติดต่อกัน 3-4 วัน จะเห็นผล (ใบ
ใบใช้ตำพอกรักษาฝี (ใบ)
รากใช้เป็นยารักษาโรคเท้า แก้โรคไขข้ออักเสบ (ราก)
วิธีและปริมาณที่ใช้
ใช้ใบสด 2-3 ใบ นำมาล้างให้สะอาด ตำให้ละเอียด ใช้ทาบริเวณที่เป็นโรคผิวหนัง วันละ 2-3 ครั้งติดต่อกัน 3-4 วันจะเห็นผล
สารเคมี : เมล็ด( white seed coat exterior) มี cyanogenic glycosides
หมายเหตุ : เป็นสมุนไพรที่ใช้เฉพาะภายนอก ห้ามรับประทาน เนื่องจาก ใบ ถ้ารับประทานเข้าไปทำให้คลุ้มคลั่ง ตาพร่า มึนงง เมล็ด ถ้ารับประทานเข้าไปทำให้ประสาทหลอน
ข้อควรระวัง : ใบห้ามนำมารับประทาน ถ้าหากรับประทานใบเข้าไปจะทำให้เกิดอาการคลุ้มคลั่ง มึนงง ตาพร่า ส่วนเมล็ดถ้ารับประทานเข้าไปจะทำให้ประสาทหลอน
